Służebność przesyłu, a odszkodowanie za słupy energetyczne

Właściciel nieruchomości gruntowej, na której posadowiono słup energetyczny, w określonych prawem przypadkach może domagać się odszkodowania. W dalszej kolejności powinien postarać się o ustanowienie służebności przesyłu. Najlepiej zawrzeć ją polubownie w formie aktu notarialnego. Na mocy służebności przesyłu, właścicielowi gruntu również przysługuje wynagrodzenie od przedsiębiorstwa przesyłowego.

Czym jest służebność przesyłu?

Służebność przesyłu jest ograniczonym prawem rzeczowym, na mocy którego przedsiębiorstwo przesyłowe korzysta z urządzeń do przesyłu energii, posadowionych na gruncie osób trzecich. Pojęcie służebności przesyłu zostało wprowadzone do polskiego prawa w 2008 roku i regulowane jest Kodeksem cywilnym. Służebność przesyłu można ustanowić w wyniku:

• Umowy, zawartej w formie aktu notarialnego
• Orzeczenia sądowego
• Zasiedzenia

W pierwszej kolejności warto skorzystać z usług prawniczych i postarać się o polubowne sporządzenie umowy i ustanowienie służebności przesyłu. W przypadku, gdy któraś ze stron – właściciel nieruchomości lub przedsiębiorstwo przesyłowe – nie chce zawrzeć takiej umowy, służebność można ustanowić na drodze sądowej.

Obecnie umowy o ustanowienie służebności przesyłu zawierane są z inicjatywy przedsiębiorstwa przed rozpoczęciem planowanej inwestycji. Spisana przed notariuszem umowa zawiera warunki korzystania z nieruchomości oraz określone wynagrodzenie. Wysokość wynagrodzenia określa rzeczoznawca, a wpływ na nią ma wartość rynkowa nieruchomości, stopień ograniczenia jej użytkowania lub wyłączenie możliwości jej zabudowy czy rozwój gospodarczy terenów sąsiednich. Rzeczoznawca weźmie również pod uwagę, czy posadowienie słupów energetycznych zmniejszyło potencjał inwestycyjny nieruchomości lub obniżyło jej wartość.

Co jednak w sytuacji, gdy słup energetyczny znajduje się już na działce?

Odszkodowanie za słup energetyczny

W takiej sytuacji właściciel nieruchomości może żądać od przedsiębiorstwa przesyłowego odszkodowania pod warunkiem, że:

• W księdze wieczystej nie ma wpisu o służebności przesyłu.
• Przedsiębiorstwo przesyłowe nie posiada decyzji administracyjnej, potwierdzającej prawo do zajęcia nieruchomości.
• Właściciel nieruchomości nie wydał zgody na posadowienie linii energetycznej. Od 1985 roku wydanie takiej zgody jest obowiązkowe.

W przypadku braku podstawy prawnej do zajęcia nieruchomości przez przedsiębiorstwo przesyłowe, można ubiegać się o odszkodowanie. Odszkodowania można dochodzić za okres ostatnich 10 lat. Pamiętajmy, że uwzględnia ono pas gruntu wyłączony z użytkowania, a nie całą działkę. Procedura obejmuje przekazanie przedsiębiorstwu stosownego pisma (wezwania przesądowego), a w przypadku braku rozwiązania polubownego – wejście na drogę sądową.

W dalszej kolejności właściciel może żądać ustanowienia służebności przesyłu, wykupu nieruchomości (jeśli słupy całkowicie uniemożliwiają korzystanie z gruntu lub ich wartość przewyższa wartość gruntu) oraz przebudowy lub usunięcia słupów. W każdej sytuacji warto skorzystać z profesjonalnej pomocy prawniczej.