Uzupełniające odszkodowanie za bezprawne rozwiązanie stosunku pracy

Zgodnie z art. 45 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1320 z późn. zm.)[1] [dalej jako: k.p.] w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy – stosownie do żądania pracownika – orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu – o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Zasady obliczenia odszkodowania reguluje art. 47¹ k.p. Jednakże pracownikowi jako słabszej stronie stosunku pracy przysługuje więcej instrumentów chroniących jego prawa.

Wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy

Zgodnie z art. 47 k.p. pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 2 miesiące, a gdy okres wypowiedzenia wynosił 3 miesiące – nie więcej niż za 1 miesiąc.

Ustawodawca stosuje inne zasady w przypadku pracowników szczególnie chronionych, tj. osób w wieku przedemerytalnym (którym brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego), a także kobiet w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego. W tych przypadkach wynagrodzenie przysługuje za cały czas pozostawania bez pracy. Wyjątek ten jest również stosowany w odniesieniu do pracownika – ojca wychowującego dziecko lub innego członka najbliżej rodziny (w rozumieniu art. 175¹ pkt 3 k.p.) w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego, albo gdy rozwiązanie umowy o pracę podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczególnego.

Odszkodowanie uzupełniające na podstawie przepisów prawa cywilnego

Instrumenty przewidziane w Kodeksie pracy nie są jedynymi środkami ochrony pracownika za niezgodne z prawem rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

W judykaturze istnieje utrwalony pogląd, zgodnie z którym pracownikowi przysługuje roszczenie o uzupełniające odszkodowania w razie rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów prawa. Podstawy takiej odpowiedzialności sądy upatrują w art. 415 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.)[2] [dalej jako: k.c.] w zw. z art. 300 k.p. Przesłanką uzasadniającą taką odpowiedzialność jest działanie pracodawcy polegające na zamierzonym naruszeniu przepisów o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Zgodnie z art. 415 k.c. kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. W tym miejscu należy przytoczyć definicję szkody. Szkodą jest uszczerbek w prawnie chronionych dobrach majątkowych, wyrażający się w różnicy między stanem tych dóbr, jaki istniał i jaki następnie mógłby istnieć w ramach normalnej kolei rzeczy, a stanem, jaki powstał na skutek zdarzenia wywołującego zmianę polegającą na uszczupleniu aktywów lub zwiększeniu pasywów.

W sytuacji, gdy pracodawca rozwiąże z pracownikiem umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika z naruszeniem przepisów prawa, niewątpliwa jest bezprawność jego działania i wina. Pomiędzy takim działaniem pracodawcy a wystąpieniem szkody u pracownika występuje adekwatny związek przyczynowy, w związku z czym odpowiedzialność pracodawcy na gruncie prawa cywilnego jest uzasadniona.

Pracownik jako słabsza strona stosunku pracy jest zatem chroniony zarówno na płaszczyźnie Kodeksu pracy, jak i Kodeksu cywilnego.

Jeśli potrzebujesz pomocy przy dochodzeniu należnego odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie stosunku pracy to zadzwoń pod numer 61 853 03 63, odwiedź stronę Kancelarii https://winklerkancelaria.pl/specjalizacje/prawo-pracy/ lub napisz email na adres: winker@winklerkancelaria.pl i umów się na konsultację.

[1] Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1320 z późn. zm.).
[2] Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.).